Jak wyglądała służba wojskowa za czasów Mieszka I i jego potomków? Odpowiedzi na to pytanie ma dostarczyć wystawa pn. "Piast TOTAL WAR. Wojskowość w Polsce wczesnopiastowskiej". To wspólny projekt muzealników z Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Świdnicy oraz Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie.
"Piast TOTAL WAR" od niedzieli w Gnieźnie
W najbliższą niedzielę, w samo południe, w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie odbędzie się wernisaż wystawy czasowej "Piast TOTAL WAR. Wojskowość w Polsce wczesnopiastowskiej". Wystawa opowiada o wojskowości polskiej w okresie od poł. X w. do poł. XII w. To czasy, gdy wojna była stanem ciągłym. Władcy wczesnośredniowieczni, nie tylko Piastowie, traktowali swoje wojska i wojnę jako jedno z najważniejszych narzędzi polityki – zarówno wobec sąsiadów, jak i wewnątrz swego kraju. Wystawa pokaże, jak wyglądała ta pierwsza polska armia: jak była zorganizowana, jaką bronią walczyła, przeciwko komu i w jaki sposób. A była to armia, na czele której Piastowie potrafili odnosić znaczące zwycięstwa, choć klęski również im się przytrafiały.
Na wystawie zaprezentowanych zostanie blisko 150 zabytków odnalezionych na ziemiach wchodzących niegdyś w skład monarchii wczesnopiastowskiej. Będzie to nie tylko broń, ale również inne znaleziska związane z militarnym aspektem działalności ówczesnych "żołnierzy". Wystawę będzie można oglądać w Muzeum Początków Państwa Polskiego do 21 czerwca 2020 r. Później (od lipca 2020 r.) będzie ją można zobaczyć w Muzeum Archeologicznym Środkowego Nadodrza w Świdnicy.
A wiesz coś o Słowianach połabskich?
Będąc w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie warto zajrzeć od razu na kolejną ekspozycję. Wystawa czasowa "Słowianie połabscy" opowiada o dziejach Połabian – najbardziej na zachód wysuniętej grupie plemiennej Słowian – we wczesnym średniowieczu. Pomimo że znacząco wpłynęli oni na historię początków naszego państwa, według niektórych teorii nawet przyczynili się do przyjęcia przez Mieszka I chrztu, mało mówi się o nich w naszym kraju. A szkoda, bo stworzyli niezwykle interesującą kulturę, charakterystyczną dla całej zachodniej Słowiańszczyzny.
Połabianie to grupa Słowian zachodnich zamieszkująca przez wiele stuleci tereny dzisiejszych wschodnich Niemiec. Do dziś z tej licznej niegdyś społeczności pozostało jedynie kilkadziesiąt tysięcy Łużyczan. Pozostali w przeciągu wieku po utracie własnej samodzielności (ostatecznie w XIII w.) zasymilowali się z napływową ludnością niemiecką. We wczesnym średniowieczu Słowiańszczyzna połabska była ważnym graczem politycznym w tej części Europy, przez cały ten okres utrzymując pogaństwo. Był to więc ten obszar, który jako jeden z ostatnich na naszym kontynencie uległ chrystianizacji.
Na wystawie prezentowanych jest ponad 100 zabytków archeologicznych będących pozostałościami po Połabianach. Większa część z nich pochodzi z muzeów niemieckich i nigdy nie była pokazywana w Polsce. Prócz zabytków materialnych prezentowane są także źródła pisane dotyczące Połabian oraz całe mnóstwo ciekawostek.
Wystawa to efekt współpracy Muzeum z Brandenburgisches Landesamt für Denkmalpflege und Archäologisches Landesmuseum w Brandenburgu oraz Instytutem Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wystawa czynna jest do 1 marca 2020 r.
Na koniec klasyka
„Piastów malowane dzieje” to wystawa prezentująca obrazy XIX-wiecznych malarzy. Ukazują one postacie i wydarzenia z dziejów dynastii piastowskiej od jej legendarnych początków, aż do ostatniego przedstawiciela na tronie polskim. Galerię otwiera płótno pędzla Witolda Pruszkowskiego pt. „Piast”, a zamyka portret „Kazimierza Wielkiego” namalowany przez Leopolda Loefflera. Na kolejnych obrazach można zobaczyć władców wywodzących się od owego legendarnego Piasta oraz bardziej lub mniej znane wydarzenia z nimi związane.
Tworzących wystawę dzieł nie możemy w żaden sposób traktować jak wiernych ilustracji prezentowanych na nich wydarzeń czy też postaci. W żaden sposób nie warto doszukiwać się na nich przedmiotów, które rzeczywiście były wykorzystywane w okresie średniowiecza. Na niektórych malowidłach postacie bardziej przypominają szlachtę okresu Rzeczpospolitej Obojga Narodów niż możnych okresu piastowskiego. Jednak malarze, wzorem innych XIX-wiecznych twórców, bardziej chcieli wzbudzić w odbiorcach dumę z wielkich wydarzeń z dziejów państwa polskiego – państwa, które w czasie, gdy powstawały owe obrazy, nie istniało. Wystawę można więc jednocześnie traktować jako żywe wspomnienie chwały Piastów, jakie utrwalali artyści polscy w dobie rozbiorów.
Z kolei wystawa „Początki państwa polskiego” poświęcona jest historii polskiego wczesnego średniowiecza. Specyfika tej odsłony polega na przedstawieniu tematu początków państwa polskiego z perspektywy trzech haseł: Państwo, Źródło, Kultura. Główną ideą jest pokazanie roli Wielkopolski jako kolebki polskiej państwowości, ze szczególnym wyróżnieniem Gniezna, a także ukazanie akcesji państwa piastowskiego do kręgu cywilizacji łacińskiej.
Na wystawie, składającej się z ponad 500 eksponatów, zobaczyć można m.in. rekonstrukcję drewnianego wału grodu w Gnieźnie z lat 40. X w., detale architektoniczne z XI-wiecznej katedry gnieźnieńskiej, zabytki archeologiczne dotyczące wierzeń i życia codziennego w czasach pierwszych Piastów pochodzące z Gniezna i okolic, regalia królewskie, księgi, dokumenty, pieczęcie i bulle, elementy wyposażenia średniowiecznych wojów, insygnia władzy biskupiej.
Uzupełnieniem wystawy jest przedstawiona na osi czasu genealogia dynastii Piastów i znaczących faktów z historii okresu ich panowania.
źródło: muzeumgniezno.pl