Ile Piasta w Polaku, a ile Polaka w Piaście? Czy żyją wśród nas potomkowie Piastów? Niedługo poznamy wyniki badań rodziny królewskiej, które mogą wstrząsnąć nie tylko środowiskiem historycznym i  genealogicznym, ale również genetycznym.

W 2013 ogłoszono nowy projekt badawczy pod kierownictwem prof. dr. hab. Marka Figlerowicza, który ma na celu zbadanie genetycznej przeszłości naszego narodu. W ramach tych badań realizowanych przez Poznańskie Centrum Archeogenomiki zostanie zanalizowanych łącznie ok. 200 próbek z Polski pobranych z cmentarzy i krypt. Projekt ten, poza odpowiedzeniem na pytania związane z początkami naszej pierwszej dynastii, dostarczy ważnych materiałów historykom do dalszych dyskusji na temat teorii auto- i allochtonicznej.

Światem rządzą wnuki Piastów

Większość Polaków nie jest w stanie udowodnić genealogicznego pochodzenia od Piastów – choć, co ciekawe, takim pochodzeniem może wykazać się prawie każdy prezydent Stanów Zjednoczonych. W przeszłości wielu osadników wywodziło się z brytyjskiej arystokracji, która wśród przodków często miała członków rodziny królewskiej (ze względu na liczne małżeństwa międzydynastyczne każdy brytyjski monarcha tamtych czasów pochodzi od Piastów). Królewska krew prezydentów Stanów Zjednoczonych zaintrygowała nawet urodzonego w Ameryce finansistę i dziennikarza Harolda Brooksa-Bakera, który wysnuł na ten temat własną teorię.

Według Brooksa-Bakera wyborami w Stanach Zjednoczonych rządziła zasada największej królewskości – kandydat, który miał największy procent pochodzenia od europejskich władców, zawsze obejmował urząd prezydencki. Dla poparcia swojej tezy przywoływał liczne przykłady, takie jak np. wybory między Ronaldem Reaganem (potomkiem króla Anglii Edwarda III) a Walterem Mondale’em, który, jak argumentował Brooks-Baker, nie miał królewskich przodków, a jego przegrana potwierdzała nieuświadomione upodobania amerykańskiego demosu. Przewidywania zachwiały się, gdy twórca teorii założył na podstawie swoich wyliczeń, że w 2004 roku wybory wygra Jan Kerry, który miał więcej królewskiego pochodzenia od Jerzego Busha. Tego samego roku Harold Brooks-Baker umarł, a nowe teorie chcące zajrzeć w głąb misterium amerykańskiej demokracji zaczęły krążyć wokół innych parametrów, takich jak wzrost kandydatów i długość nazwiska.

Na tropie potomków Piastów

Według oficjalnej historii ostatnim przedstawicielem dynastii piastowskiej był książę legnicki Jerzy Wilhelm zmarły w 1675 w Brzegu. Wiemy jednak, że Piastowie mieli nieślubne potomstwo i nie byłoby pewnie nierozsądnym założeniem, że wśród przeszło trzystu męskich przedstawicieli Piastów przynajmniej paru z nich miało nieudokumentowane potomstwo. Być może były i Piastówny, które urodziły dzieci, a ich imiona nie zachowały się w materiałach źródłowych. Są to na razie co prawda jedynie przypuszczenia, jednak gdy poznamy DNA Piastów, będziemy w stanie odszukać przynajmniej część krewnych i potomków Piastów.

Krewnych Piastów będziemy mogli odnaleźć w oparciu o chromosom Y, który w niemal niezmienionej formie przekazywany jest z ojca na syna. W ten sposób istnieje szansa na zidentyfikowanie wśród współczesnych Polaków krewnych i potomków Piastów w bezpośredniej męskiej linii. Krewnych będzie można odszukać również w bezpośredniej żeńskiej linii za pomocą DNA mitochondrialnego, który jest przekazywany w niemal niezmienionej formie przez matkę na jej dzieci (zarówno synów, jak i córki). To między innymi analiza DNA mitochondrialnych krewnych umożliwiła niedawno identyfikację szczątków króla Ryszarda III.

Wnuki Piastów bez piastowskich genów

Jednak wielu Polaków pochodzi od Piastów w liniach mieszanych (tzn. w łańcuchu genealogicznym występowali zarówno mężczyźni, jak i kobiety). Henryk Sienkiewicz, Dezydery Chłapowski, Czesław Miłosz czy Antoni Madaliński to tylko kilka znamienitych postaci z polskiej historii, które wśród przodków miały Piastów. Nie mają one najprawdopodobniej piastowskiego chromosomu Y lub piastowskiego DNA mitochondrialnego, ale czy w ich DNA mogły się zachować piastowskie nukleotydy?

DNA nie dziedziczymy po wszystkich przodkach - do pokolenia prapradziadków możemy być pewni, że po każdym z antenatów odziedziczyliśmy DNA. Zaś od pokolenia prapraprapradziadków możemy być pewni, że nie każdy z naszych biologicznych przodków przekazał nam swój DNA. Z tego powodu z niektórymi przodkami jesteśmy bliżej spokrewnieni, niż wynikałoby z prostych wyliczeń.

Dlatego wielu potomków w liniach mieszanych nie odziedziczyło po Piastach odcinków DNA - skoro możliwe jest nieodziedziczenie DNA po przodku z siódmego pokolenia, tym bardziej jest to możliwe przy przodku z dwudziestego pokolenia. Nie oznacza to oczywiście, że jest to zupełnie niemożliwe - prawdopodobnie część osób pochodzących z rodziny piastowskiej z mieszanych linii ma w istocie DNA Piastów. Pamiętajmy, że niebieskoocy czytelnicy More Maiorum to genetyczna rodzina! Kolor tęczówki odziedziczyliśmy po przodku, który żył ok. 400 pokoleń ternu - jakie mieliśmy szanse, że tak odległy przodek będzie i naszym genetycznym przodkiem?

Czy masz DNA królów?

Choć nie znamy jeszcze wyników genetycznych Piastów, to DNA innych władców jest już publicznie dostępne. Dzięki temu osoby, które zbadały swój DNA, mogą nie tylko dowiedzieć się więcej o swoich korzeniach dla celów genealogicznych, ale również porównać swój mitochondrialny DNA do króla Ryszarda lub chromosom Y do Stuartów. Z czasem dostępnych będzie więcej publicznych genetycznych profili historycznych osób, a genealogia genetyczna stanie się coraz częściej uczęszczanym mostem pomiędzy genealogią a historią.

Więcej informacji na temat testów DNA i ich genealogicznego zastosowania mogę Państwo znaleźć na stronie www.genealogiagenetyczna.com - pierwszym polskim blogu poświęconym genealogii genetycznej.

źródło: moremaiorum.pl