Duch opiekuńczy Ostrowa Tumskiego

Rezerwat Archeologiczny Genius Loci (łac. duch opiekuńczy), mieszczący się na Ostrowie Tumskim, ma zupełnie inny charakter niż Muzeum Archeologicznego. Wyeksponowano tu in situ (łac. w miejscu jego występowania) doskonale zachowane konstrukcje wału grodu poznańskiego z X w.

Wyniki najnowszych badań wskazują, że wyspa, na której stoi katedra, została zasiedlona już w końcu IX w. W X w. niewielki gródek plemienny został rozbudowany w silnie ufortyfikowaną warownię. W części książęcej (obecnie znajduje się tam kościół Najświętszej Marii Panny) wzniesiono kamienny pałac władcy - palatium, z którym połączona była kaplica grodowa. Fundację kaplicy łączy się z Dąbrówką, żoną Mieszka I. Do części książęcej grodu przylegała część, w której mieszkali członkowie dworu. Mieściła się tam także stacja misyjna pierwszego polskiego biskupa Jordana (z wybudowaną później katedrą). Pod koniec X wieku wałami otoczono także część północną grodu, przylegającą do części książęcej i katedralnej. W czasach pierwszych Piastów gród na Ostrowie Tumskim był potężną twierdzą, która osłaniała państwo od zachodu stanowiąc jednocześnie punkt wypadowy do dalszych ekspansji terytorialnych. Gdy w 1253 r. książęta Przemysł I i Bolesław Pobożny założyli miasto na lewym brzegu Warty, wyspa katedralna (czyli Ostrów Tumski) stała się własnością biskupów poznańskich.

Prace wykopaliskowe prowadzone wzdłuż ulicy ks. Ignacego Posadzego pozwoliły odsłonić wał grodowy z X w. Archeolodzy odsłonili także relikty muru, którym - na początku XVI w. - biskup Jan Lubrański otoczył swą siedzibę. Wykop archeologiczny z przekrojem warstw stanowiących zapis stuleci historii tego miejsca przykryto nowoczesnym pawilonem wystawowym i udostępniono turystom. Połączenie tradycji z nowoczesną technologią i metodami multimedialnym ułatwia poznanie dziejów tego miejsca i zrozumienie "inżynierii" sprzed ponad tysiąclecia.

 Do budowy konstrukcji obronnych o długości około 2 km zużyto ogromne ilości materiałów budowlanych, głównie drewna, kamienia i piasku. Wysokość wału otaczającego gród wynosiła ok. 10 m, a jego szerokość u postawy sięgała około 20 m. Zachowane fragmenty wałów świadczą o wysokich umiejętnościach budowniczych. Ponieważ grunt wyspy był niestabilny, w części fundamentowej wału wybudowano konstrukcję skrzyniową, na której ułożono kilka warstw kamieni. Układane na kamieniach warstwy z bali dębowych tworzyły konstrukcję rusztową, którą przesypywano ziemią. Poznanie sekretów skomplikowanej sztuki budowy umocnień umożliwia także makieta z rekonstrukcją wału. W części podziemnej budynku znajduje się korytarz z ekspozycją fundamentów muru biskupa Lubrańskiego oraz platforma widokowa, z której można podziwiać relikty wału, a najniższy taras zwiedzania położony jest 6 metrów w głąb ziemi - na poziomie umocnień grodowych. W indywidualnym zwiedzaniu pomagają audioprzewodniki i tzw. infokioski, można też obejrzeć film w technologii 3D. Organizowane są tu także imprezy edukacyjne i artystyczne.

W POZNANIU ZOBACZ JESZCZE:

• Ostrów Tumski
• ICHOT Brama Poznania
• Bazylikę Archikatedralną pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła
• Muzeum Archeologiczne
• Zamek Królewski na Wzgórzu Przemysła
• Kościół pw. św. Jana Jerozolimskiego za Murami
• Multimedialne makiety dawnego Poznania